Elk kind een goede toekomst
Armoede gaat over van generatie op generatie. Het doel van ons project is die keten te verbreken.
Dat is een pretentieuze doelstelling: gezinnen kunnen niet in korte tijd uit de armoede geraken als zij daar al generaties lang in zitten. Wel kunnen we gezinnen begeleiden om hun mogelijkheden te vergroten, kinderen andere perspectieven te laten zien en samen te werken aan verbetering van hun situatie. Dat betekent dat we werken met kinderen, maar zeker ook met hun ouders. In de praktijk blijkt dat dat meestal moeders zijn. Veel kinderen wonen in eenoudergezinnen. Maar ook als er wel een vader aanwezig is, hebben we meestal contact met moeders. We hebben verschillende activiteiten ontwikkeld:
1. Contacten leggen met gezinnen
Wij komen op verschillende manieren in aanraking met gezinnen. Een gezin wordt naar ons doorverwezen door het schoolmaatschappelijk werk, de woningbouwcorporatie, het welzijnswerk, buurtbewoners of organisaties in de wijk. De meeste mensen ontmoeten wij door het ‘zwerven door de wijk’. We zijn regelmatig op straat aanwezig: bij wijkactiviteiten, op schoolpleinen. De kinderwerkers spelen met de kinderen op straat en op de pleinen in de wijken en leggen zo contacten met ouders en andere buurtbewoners. Bij de meeste ontmoetingen ontstaan gesprekjes over het alledaagse leven. Vaak komt het wonen in de buurt aan de orde, het leven met buren, het opvoeden van kinderen, maar ook regelmatig het levensonderhoud dat duur is. Bij de thema’s rond Kinderkansen in West (KkiW) vertragen we en proberen we deze uit te diepen. Leven in armoede is (nog steeds) een taboe. Mensen praten hier niet graag over. In het Nieuwe Westen gebeurt dat regelmatig ‘organisch’: vrouwen in vrouwenhuis Rosa, een van de projecten van het Wijkpastoraat, nemen deel aan activiteiten en wanneer een vertrouwensbasis is opgebouwd en zij zich veilig voelen, komen ze met hun verhalen.
2. De oudertafel
De oudertafel is de wekelijkse ontmoetingsplek voor ouders, voornamelijk moeders. Tijdens een ontbijt wisselen moeders uit waar zij tegenaan lopen, wat hun dromen zijn en waar hun kinderen mee bezig zijn. als hecht. Deze moeders geven aan dat de groep hun zelfvertrouwen en hun netwerk vergroot.
Opvallend is dat bijna alle moeders maar een klein netwerk hebben. Hun leefwereld beperkt zich tot gezin, familie en soms enkele buren of vrouwen die in hetzelfde land geboren zijn. De moeders bepalen de thema’s van het gesprek. De vrijwilligers en beroepskrachten sluiten aan en brengen regelmatig verdieping aan.
Thema’s die in 2023 vooral aan de orde kwamen: veiligheid op straat voor de kinderen, de toeslagenaffaire, de opvoeding van tieners, school, goede tweedehandswinkels en goedkoop voedsel (inclusief reclames), wereldgebeurtenissen, cultuurverschillen, zoeken naar taallessen, vinden van werk.
3. De kindertafel
In het Nieuwe Westen bereiken we veel kinderen met verschillende activiteiten. Deze activiteiten zijn grotendeels gericht op het ontwikkelen van de talenten van kinderen en op het vergroten van sociale vaardigheden, maar natuurlijk ook op het hebben van plezier.
Aanwezig zijn op straat is de basis van het werk. Er zijn spontane straatactiviteiten: balspellen, kaartspellen of grote groepsspellen. Regelmatig voeren we gesprekken, soms met een deel van de groep, soms met een individu. De kinderen weten de kinderwerkers op straat te vinden, ook als ze problemen hebben.
In onze ruimtes zijn er vaste dagen en activiteiten: er wordt geknutseld, geschilderd en er worden spelletjes gespeeld. Het doel is om te leren zich te verbinden met andere kinderen, hoe ze zich kunnen verhouden in een groep en dat ze de ruimte krijgen zich positief te ontwikkelen. Leren samenspelen is voor veel kinderen niet gemakkelijk; hier leren ze dat in een veilige omgeving. Er ontstaan binnen de groep vriendschappen.
Er wordt ook gekookt met kinderen. Dit is een geliefde activiteit. Kinderen zijn trots op wat ze kunnen en dat is precies het doel van deze activiteit. Daarnaast leren kinderen wat gezond eten is en hoe je dat klaarmaakt. Mooi is dat er relatief veel jongens deelnemen aan deze groep, soms tot verbazing van hun moeder. Na het koken samen eten is een gezellige afsluiting. De behoefte bij de kinderen (maar ook bij hun ouders) om een gezonde maaltijd te leren koken is groot! Simpele dingen zoals het snijden van een paprika of een ui, maar ook achter een hete pan kunnen staan zonder je te branden, het hygiënisch werken met vlees of het goed wassen van je groente, ze leren het allemaal bij ons!
In het Oude Westen is de kindertafel kleiner. In een groep van 10 meiden wordt intensief gewerkt. Het doel was om een stabiele en vaste groep samen te brengen, met de focus op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Deze kinderen komen allemaal uit gezinnen waar moeilijkheden zijn. Alle activiteiten zijn er op gericht dat onzekere kinderen zich zekerder en veilig zouden voelen en dat ze zich positief kunnen ontwikkelen. In het programma werd gewerkt aan vertrouwen opbouwen, groepsvorming, en daarna thematisch werken. Thema’s zijn: wat zijn je dromen en wat kun je daarvan nu al doen? Gezond leven, hoe los je conflicten op? Hoe praat je met je ouders?
4. inloopspreekuur
Het inloopspreekuur is een belangrijke activiteit van ons project. De ouders van de oudertafel weten dat zij daar terecht kunnen, maar aan de andere kant komen er ook mensen op het spreekuur die wij meer aandacht kunnen geven binnen ons project. Onze maatschappelijk werker is al langere tijd in het Oude Westen werkzaam, dat zorgt voor vertrouwen. Mensen kunnen terecht met vragen en formulieren, afspraken met instanties, afspreken van betalingsregelingen, een persoonlijk gesprek, enz. Er komen mensen binnen die we ‘zorgmijders’ kunnen noemen. Omdat wij de tijd nemen voor iedereen ontstaat er in de ruimte van het Wijkpastoraat een ‘wachtrij’.
Dat geeft mogelijkheden om met ouders een gesprek te starten over hun vragen of algemener over wat zij belangrijk vinden in het leven. Soms ontstaan er groepsgesprekken.
Veel bezoekers van het spreekuur wantrouwen de formele hulpverlening. De laagdrempeligheid van het Wijkpastoraat geeft mensen een zetje om toch hulp te vragen in dit spreekuur. Het is belangrijk dat mensen doorverwezen worden, eventueel onder begeleiding. Zo gebeurt het regelmatig dat er vanuit het Wijkpastoraat begeleiding is bij huisbezoeken van het wijkteam of welzijnswerk. Het gebeurt ook dat o.a. het wijkteam gesprekken voert in het Wijkpastoraat in plaats van bij mensen thuis.
5. Zorgnetwerk
In het Oude Westen is het Zorgnetwerk opgericht. In dit Zorgnetwerk worden oplossingen gezocht voor de problemen waar mensen in armoede tegenaan lopen. Hierbij zijn mensen van de bewonersorganisatie, de woningbouwcorporatie, het welzijnswerk, het Wijkpastoraat, Alacritas en de gemeente vertegenwoordigd. De bedoeling is om zoveel mogelijk buurtbewoners en ervaringsdeskundigen bij het netwerk te betrekken.
Het zorgnetwerk heeft in 2023 gewerkt aan een digitaal smoelenboek (WOW), de actie ‘Help het Oude Westen de winter door’ met voedselkasten, fruit voor kinderen op school en in de speeltuin, ‘maaltijden voor een prikkie’. Gezamenlijke activiteiten zoals een bijeenkomst: ‘Hoe bereiken we gezinnen in verborgen armoede?’ waarbij 43 professionals uit het Oude Westen met elkaar nadachten over hoe en of deze aanpak ook te implementeren is in Rotterdam. Er was een ‘Zorgnetwerk on tour’ waarbij alle deelnemende organisaties bij elkaar op bezoek gingen om elkaar beter te leren kennen.
En een fototentoonstelling ‘De Kracht van het Oude Westen’. In het kader van de vrijwilligersdag waren alle vrijwilligers geportretteerd. Deze foto’s vormen nu een fotogalerij in de Nieuwe Gaffel (Huis van de Wijk).
6. Samenwerkingspartners
Binnen het project werken we in beide wijken samen met veel samenwerkingspartners.
Leerkring - We werken samen met vergelijkbare projecten in de stad; Scholen; Speeltuinen ; WMO-Radar, Bewonersorganisatie De Aktiegroep; De Krachtvrouwen; Woningbouwcorporatie Woonstad; Gezondheidscentrum; De woonkamer van de Burgemeester; In het Nieuwe Westen wordt samengewerkt met het Nozepandje.
Het Wijkpastoraat is een informele organisatie, met onze eigen aanpak en methode van werken en doordat wij al heel lang aanwezig zijn in de haarvaten van onze wijken, zijn wij een goede samenwerkingspartner die een aanvulling is voor de formele organisaties. We zijn in staat om informeel contact te leggen, waardoor de mogelijkheid van hulpverlening aan de betreffende buurtbewoners ontstaat. Dergelijke samenwerkingen bestaan met vrijwel alle instanties in de wijk.
